20 Kasım’da Azerbaycan’ın Bakü şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP29) kapsamında, Çin heyeti tarafından “Dünya ile Diyalog: Sıfır Karbon Gelecek Ekosistemini Birlikte İnşa Etmek” temalı bir yan etkinlik düzenlendi. Etkinliğe, Çin İklim Değişikliği Özel Temsilcisi Liu Zhenmin, Endonezya Adil Dönüşüm Ortaklığı Sekreterliği Başkanı Paul Butarbutar ve çeşitli şirketlerin temsilcileri katıldı. Bu etkinlikte, Çin ve Endonezya arasındaki işbirliğinin enerji dönüşümü, yeşil kalkınma ve gönüllü emisyon azaltımı alanlarındaki olumlu sonuçları sergilenirken, Endonezya’nın enerji dönüşümünü daha fazla desteklemek için bir vizyon sunuldu.
Liu Zhenmin, Çin’in yeşil ve düşük karbonlu kalkınma çabalarına vurgu yaparak, bunun insan ve doğa arasındaki uyum için temel olduğunu ifade etti. Çin, dünya genelinde güneş paneli modüllerinin %70’ini ve rüzgar enerjisi ekipmanlarının %60’ını sağlıyor. Gelişmekte olan ülkelerle işbirliğine ilişkin olarak, Çin ve Endonezya’nın enerji yapılarını kömürün domine ettiğini ve her iki ülkenin de yüksek enerji talebi nedeniyle benzer zorluklarla karşılaştığını vurguladı. Çin’in, Endonezya gibi ülkelere deneyim paylaşımı ve enerji dönüşümü desteği sunmaya istekli olduğunu belirten Liu, tarafları daha derin bir işbirliğine çağırdı.
Paul Butarbutar, yeşil enerji dönüşümünün ilerlemesi için uluslararası işbirliğinin kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Butarbutar, Endonezya ve Çin’in düşük karbonlu kalkınma ve yenilenebilir enerji alanındaki işbirliğinin büyük bir potansiyele sahip olduğunu söyledi. Ayrıca, uluslararası toplumu, özellikle Çin gibi komşu ülkeleri, teknik ve yatırım desteği sağlayarak işbirliğini derinleştirmeye çağırdı.
Çinli şirketler, Endonezya’nın enerji dönüşümünde kilit rol oynuyor. Örneğin, GEM Co. geri dönüşüm ve sürdürülebilir teknoloji alanında lider olarak, karbon emisyonlarını %90’dan fazla azaltan projelere imza attı. Ayrıca, Çin’in Zhejiang Üniversitesi ve Endonezya’da yerel ortaklarla geliştirdiği “Uluslararası Karbon Nötr Ada” projesi, yenilenebilir enerji kullanımını artırmayı ve karbon salınımını geri dönüştürerek çelik üretimini daha yeşil bir hale getirmeyi hedefliyor. Bu proje, Endonezya’nın enerji dönüşümü planına entegre edilerek iki ülke arasında örnek bir karbon nötr işbirliği girişimi olarak değerlendiriliyor.