Çin Halk Cumhuriyeti’nin öncülüğünde 2013 yılında başlatılan Kuşak ve Yol Girişimi, küresel altyapı ve ekonomik işbirliği projesidir. Çin’in Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını kapsayan bir ağ oluşturarak komşu ve uzak ülkelerle ekonomik bağlarını güçlendirmeyi, altyapısını geliştirmeyi, ticareti artırmayı, enerji ve kaynaklarını paylaşmayı ve küresel işbirliğini teşvik etmeyi amaçlayan kapsamlı bir girişimdir. 2013 yılında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından duyurulan bu proje, Çin’in eski İpek Yolu ticaret yollarının tarihine dayanmakta ve dünya genelinde büyük ilgi görmektedir.
Kırgızistan, Orta Asya’da bulunan bağımsız bir devlettir ve coğrafi konumu itibariyle Çin ile Orta Asya ve Avrasya ülkeleri arasında stratejik bir köprü vazifesi görmektedir. Çin’in komşusu olan Kırgızistan özellikle kara yolu ve demiryolu bağlantıları açısından önemli bir geçiş noktasıdır. Bu bağlamda ülke, kara yolu ekonomik kuşağının önemli bir parçasıdır. Kuşak ve Yol Girişimi, Kırgızistan ekonomisinin büyümesini teşvik etmekte, bölgesel işbirliği için fırsatlar sağlamakta ve ekonomik bağları artırmayı hedefleyen çeşitli faaliyetleri gerçekleştirmektedir.
Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Kırgızistan’ın altyapına ciddi yatırımlar yapılmıştır. Bu projeler arasında yeni ve modernize edilmiş demiryolu hatları, karayolları ve limanların inşası yer almaktadır. Bu altyapı projeleri, ülkenin taşımacılık kapasitesini artırarak komşu ülkelerle olan ticari ve ekonomik bağlarını güçlendirmeye ve bölgeler arası ticareti kolaylaştırmaya yöneliktir. Kırgızistan, enerji alanında işbirliğini artırmak için Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde bir çok işbirliği projesine katılmıştır. Hidroelektrik potansiyeli yüksek olan Kırgızistan özellikle enerji üretim ve iletim projelerini desteklemektedir. Bu sayede ülke, enerji ihracatı yoluyla ekonomisine katkı sağlamayı ve enerji kaynaklarını bölgedeki diğer ülkelerle paylaşmayı hedeflemektedir.
Kuşak ve Yol Girişimi, Kırgızistan’ın bölgesel ve küresel ticaretine katkı sağlamaktadır. Çin ve diğer ülkelerle olan ekonomik bağlarını güçlendirerek ülkenin ihracatını artırmak ve dış yatırımları çekmek amaçlanmıştır. Söz konusu proje kapsamındaki ticaret ve yatırım faaliyetleri, Kırgızistan’ın ekonomik açıdan daha rekabetçi hale gelmesini sağlayacaktır. Orta Asya’nın lojistik ve taşımacılık merkezi olmayı hedefleyen Kırgızistan, bu bağlamda Kuşak ve Yol Girişimi’yle uyumlu adımlar atmıştır. Örneğin ülke, kültürel ve insanlar arası değişimi teşvik eden faaliyetlere katılmakta, ayrıca eğitim, turizm ve kültürel etkinlikler gibi alanlarda işbirliği ve değişim programları düzenlemektedir.
Kırgızistan, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında komşularıyla işbirliklerini geliştirmekte ve önemli anlaşmalara imza atmaktadır. Kuşak ve Yol Girişimi’nin öncüsü olan Çin’le imzalanan Ulaşım ve Ticaret Anlaşmaları sayesinde Kırgızistan, Çin’le yürütmüş olduğu altyapı projelerini hayata geçirmiş ve ticari kapasitesini geliştirmiştir. Özellikle Çin’le ulaştırma alanında gerçekleştirilen karayolu ve Çin’in doğu bölgeleri ile Kırgızistan arasında yapılan demiryolu projeleri, iki ülke arasındaki ticaret ve bağlantı noktalarına erişimi kolaylaştırmıştır. Kırgızistan, Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde Rusya’yla işbirliği anlaşmaları imzalamıştır. Bu anlaşmalar ulaşım ve ticaret yollarını geliştirmeyi, enerji alanında işbirliğini ve ekonomik bağları güçlendirmeyi hedeflemektedir. Rusya’yla yapılan işbirliği sayesinde Kırgızistan, Batı Avrasya ve Avrupa pazarlarına daha kolay erişim sağlayabilecektir.
Kazakistan’la yapılan Sınır Kapıları ve Ticaret Anlaşmaları ve diğer işbirliği anlaşmaları da Kuşak ve Yol Girişimi’nin birer parçasıdır. Böylece kara yolu bağlantıları güçlendirilecek, sınır kapılarının verimli kullanımı artacak ve ticaretin kolaylaştırılması sağlanarak iki ülke arasındaki ticaret ve ekonomik ilişkiler güçlendirilecektir.
Kırgızistan, bir diğer komşusu Özbekistan’la ticaretin artırılması ve ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi için Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmaları imzalarken, Tacikistan’la enerji alanına odaklanarak enerji kaynaklarının paylaşımı ve enerji ticareti için Enerji İşbirliği Anlaşmalarını imzalamıştır. Kırgızistan diğer Kuşak ve Yol Girişimi üye ve ortaklarıyla da birçok işbirliği gerçekleştirmektedir. Özellikle Orta Asya ülkeleri, Azerbaycan, Türkiye ve diğer Asya ve Avrupa ülkeleriyle kurulan ortaklıklarla bölgesel etkinliğini ve ülkelerle bağlantılarını güçlendirmektedir. Ayrıca Kırgızistan, Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) ile gerçekleştirdiği ortaklıklar sayesinde Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki altyapı projelerini finanse etmek için gereken kredi ve desteği sağlamıştır.
Kırgızistan, Kuşak ve Yol Girişimi’ni destekleyen bir politika izlemekte ve bu girişimden en iyi şekilde faydalanmayı hedeflemektedir. Projenin ekonomik, altyapısal ve ticari fırsatlar sunması ve bölgesel işbirliğini güçlendirmesi nedeniyle bu girişim Kırgızistan tarafından önemli bir stratejik fırsat olarak değerlendirilmektedir. Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında projelerin sürdürülebilirliği, ekonomik etkinlik ve çevresel etkiler konusunda Kırgızistan dikkatli bir politika izlemekte ve kendi ulusal çıkarları ve halkının refahını gözeterek ülkenin bölgesel ve küresel ekonomiye entegrasyonunu kolaylaştırmaktadır.
Spot:
Kırgızistan, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında komşularıyla işbirliklerini geliştirmekte ve önemli anlaşmalara imza atmaktadır.
Ayşe Süreyya PEKÇETİN