18 Ekim 2023 Çarşamba günü Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kuşak ve Yol Girişimi’ni desteklemek için sekiz maddelik bir plan açıklamıştır.[1] 3. Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu’nun açılış töreninde konuşan Şi, ülkesinin çok yönlü bir Kuşak ve Yol bağlantı ağı inşa etme taahhüdünü yinelemiştir. Bu açıklama, coğrafi olarak farklı bölgeleri birbirine bağlamayı amaçlayan geniş kapsamlı bir altyapı ağı oluşturma hedefi olarak yorumlanabilir.
İlk olarak Şi, Çin-Avrupa Demiryolu Ekspresi’nin yüksek kaliteli gelişimini hızlandırma sözü vermiş, söz konusu demiryolu taşımacılığının etkinliğini ve verimliliğini artırmayı amaçladıklarını açıklamıştır. Avrupa ile Çin arasındaki lojistik bağlantıları güçlendirmeyi planlayan Çin’in Hazar Denizi uluslararası ulaşım koridoruna katılacağını belirtilmiştir.[2] Bu durumda Çin, denizyolu ulaşımının jeopolitik olarak kritik bir bölgesel koridorunda yer almayı ve bu yolu kullanarak daha fazla ticaret ve işbirliği fırsatları yaratmayı hedeflemektedir.Sözlerinin devamında Şi, şu ifadeleri kullanmıştır: [3]
“‘İpek Yolu Denizciliği’ altında limanları, deniz taşımacılığını ve ticaret hizmetlerini etkin bir şekilde Kuşak ve Yol’a entegre edeceğiz. Ayrıca Yeni Uluslararası Kara-Deniz Ticaret Koridoru ve Hava İpek Yolu’nun inşasını hızlandıracağız.”
Kuşak ve Yol Girişimi’ni desteklemek amacıyla Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 8 maddeden oluşan yeni bir eylem planı ortaya koymuştur.Bu 8 maddelik eylem planı, “yüksek kaliteli” büyüme hedefleriyle yakın bir şekilde bağlantılı görünmektedir.Bahsedilen eylem planındaki maddeler şunlardır:[4]
1. Avrupa ve Asya üzerinden bir lojistik koridorun inşası
2. “İpek Yolu e-ticaret bölgesi” ile daha fazla serbest ticaret anlaşması ve yatırım anlaşması
3. Çin kalkınma bankalarından gelen 47.8 milyar dolarlık finansman taahhüdü
4. Yeşil kalkınmanın desteklenmesi
5. Bilimsel gelişme ve yapay zeka alanlarındaki taahhütler
6. Daha fazla kültürel ve insanlar arası ilişki ve turizm ittifakı dahil değişimler
7. Daha fazla “temiz işbirliği” ile şeffaflığın artırılması
8. Sekreterya dahil olmak üzere Kuşak ve Yol Girişimi kurumlarının oluşturulması.
Bu eylem planı, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesindeki hedeflerini ve taahhütlerini açıkça ortaya koymuştur. Çin’in lojistik koridor inşa etme taahhüdü, coğrafi olarak uzak bölgeleri birbirine bağlama amacını yansıtmaktadır. Bu, ticaret ve ulaşımı kolaylaştırarak ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi hedeflemektedir.
Çin’in halihazırda var olan yatırımlarına daha fazla finansman desteği sağlama taahhüdü, projelerin sürdürülebilirliğini ve büyümesini destekleyecektir. Küçük ölçekli yaşam projeleri ve mesleki eğitim işbirliği gibi toplumsal gelişimi destekleyen adımlar, Kuşak ve Yol Girişimi’nin sadece büyük altyapı projelerinden ziyade insanların refahını artırmayı amaçladığını göstermektedir.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin yeşil altyapı, yeşil enerji ve yeşil ulaşım gibi alanlarda işbirliğini daha da derinleştireceğini ve Kuşak ve Yol Uluslararası Yeşil Kalkınma Koalisyonu’na olan desteğini artıracağını belirtmiştir. Bu doğrultuda Çin’in Kuşak ve Yol için Yeşil Yatırım İlkeleri’ni uygulayacağını ve 2030 yılına kadar ortak ülkeler için 100,000 eğitim fırsatı sağlayacağını sözlerine eklemiştir.[5]
Kuşak ve Yol Girişimi, altyapı projelerinin çevre dostu olması, yeşil enerji kaynaklarının kullanımı ve sürdürülebilir ulaşımın teşviki anlamına gelmektedir. Küresel olarak Yeşil Kalkınma Koalisyonu, bahsedilen alanlarda yeşil uygulamaların benimsenmesi, çevresel etkilerin azaltılması ve enerji verimliliğinin artırılmasına katkı sağlayacaktır.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in açıklamaları, Kuşak ve Yol Girişimi’nin yüksek kaliteli işbirliğini desteklemek için atılan sekiz önemli adımı net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu adımların, Kuşak ve Yol Girişimi’nde yer alan coğrafi bölgeleri birbirine bağlama, çevresel sürdürülebilirlik, yeşil kalkınma, bilimsel inovasyon, kültürel değişim, şeffaflık ve kurumsal kapasite gibi çeşitli yönleri kapsadığını vurgulamak gerekir.
Sonuç olarak Çin’in “küresel birlikte büyüme” hedeflerine yönelik taahhütleri, işbirliği ve bölgesel entegrasyonun teşvik edilmesini yansıtmaktadır. Söz konusu gelişmeler doğrultusunda Kuşak ve Yol Girişimi’nin sadece ekonomik büyümeyi değil, aynı zamanda bireylerin ve ülkelerin refahını artırmayı hedeflediğini ortaya koymaktadır. Şi’nin bu açıklamaları, uzun vadeli başarı için sürdürülebilirlik, yeşil kalkınma, inovasyon ve çok taraflı işbirliğinin önemini vurgulamaktadır.
[1] “President Xi Announces 8 Major Steps To Support BRI Cooperation”, Khmer Times, https://www.khmertimeskh.com/501378623/president-xi-announces-8-major-steps-to-support-bri-cooperation/, (Erişim Tarihi: 18.10.2023).
[2] Aynı yer.
[3] Aynı yer.
[4] “As It Happened: Xi Jinping Unveiled New Action Plan For Belt And Road Initiative, Vladimir Putin Gave First International Address Since Ukraine War”, South China Morning Post, https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3238307/xi-jinping-deliver-keynote-speech-chinas-belt-and-road-forum, (Erişim Tarihi: 18.10.2023).
[5] “(BRF2023) China To Promote Green Development To Support High-Quality Belt And Road Cooperation: Xi”, Xinhua News, https://english.news.cn/20231018/dd18a4374cfb46cbb4e50ebdad9f19fd/c.html, (Erişim Tarihi: 18.10.2023).